Wet herziening partneralimentatie gaat in op 1 januari 2020. In de kern komt de wijziging op het volgende neer:

Hoofdregel: van 12 jaar naar de helft van de duur van het huwelijk met een maximum van 5 jaar
Voor de duur van de alimentatieverplichting bepaalt 1:157 lid 4 Burgerlijk Wetboek (BW) nu nog dat, als de rechter géén termijn heeft vastgesteld, de verplichting tot levensonderhoud vanzelf eindigt na twaalf jaar. De termijn begint te lopen op de datum van inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand.

De maximale termijn waarin partneralimentatie wordt betaald is nu dus 12 jaar en dit wordt een termijn gelijk aan de helft van de duur van het huwelijk tot een maximum van 5 jaar.

- Wanneer je 20 jaar was gehuwd, bestaat recht op partneralimentatie gedurende maximaal 5 jaar.
- Wanneer je 4 jaar was gehuwd, bestaat recht op partneralimentatie gedurende maximaal 2 jaar.

Daarop zijn vier belangrijke uitzonderingen:

Uitzondering 1: jonge kinderen
Wanneer je gaat scheiden en jullie kinderen zijn jonger dan 12 jaar, dan eindigt de partneralimentatieverplichting niet eerder dan wanneer jullie jongste kind de leeftijd van 12 bereikt.

Bijvoorbeeld: Je bent 4 jaar gehuwd en jullie hebben twee kinderen van 8 en 6 jaar, dan eindigt de partneralimentatieverplichting op het moment dat het jongste kind 12 jaar wordt, na 6 jaar. De totale alimentatieduur is dus 6 jaar (en niet 2 jaar volgens de hoofdregel).

Uitzondering 2: termijn tot AOW
Wanneer het huwelijk (op het moment van indiening van het verzoek tot echtscheiding bij de rechtbank) minimaal 15 jaar of langer heeft geduurd én de alimentatiegerechtigde maximaal 10 jaren jonger is dan de toepasselijke AOW-leeftijd (dus nu: 57 jaar of ouder is), geldt de verplichting tot betaling van partneralimentatie totdat de alimentatiegerechtigde de AOW-leeftijd bereikt.

Bijvoorbeeld: Wanneer je 20 jaar gehuwd bent en de alimentatiegerechtigde is 58 jaar oud, dan eindigt de partneralimentatieverplichting op het moment dat de alimentatiegerechtigde 67 jaar is. De totale alimentatieduur is dan 9 jaar (en niet 5 jaar volgens de hoofdregel).

Uitzondering 3: oudere echtgenoten
Wanneer het huwelijk (op het moment van indiening van het verzoek tot echtscheiding bij de rechtbank) minimaal 15 jaar of langer heeft geduurd én de alimentatiegerechtigde 50 jaar of ouder is, duurt de partneralimentatie maximaal 10 jaar.

Bijvoorbeeld: Wanneer je 20 jaar gehuwd bent en de alimentatiegerechtigde is 51 jaar oud, dan eindigt de partneralimentatieverplichting na 10 jaar (en niet na 5 jaar volgens de hoofdregel)._

Bedoeling is dat deze uitzondering vervalt 7 jaar na de inwerkingtreding van de nieuwe wet.

Uitzondering 4: schrijnende gevallen
Voor zogeheten “schrijnende gevallen” is een hardheidsclausule in het wetsvoorstel opgenomen. Deze clausule houdt in dat als de beëindiging van de alimentatie als gevolg van het verstrijken van de termijn van zo ingrijpende aard is dat ongewijzigde handhaving hiervan naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet kan worden gevergd van de alimentatiegerechtigde, dan kan de rechter als hij daarom wordt verzocht een nadere termijn vaststellen.

Deze uitzondering geldt overigens nu ook al. Net zoals nu moet zo’n verzoek worden ingediend binnen drie maanden na beëindiging van alimentatie. De formulering van de hardheidsclausule komt ook voor het overige overeen met het huidige artikel 1:157 lid 5 BW.
Het is dus aan de rechter om te bepalen wat schrijnende gevallen zijn. De verwachting is dat rechters net als nu terughoudend zullen zijn met het verstrekken van een extra termijn op grond van de hardheidsclausule.

Wat betekent dat voor jou als het wetsvoorstel wordt aangenomen?
Wanneer het wetsvoorstel wordt aangenomen en dus ‘wet’ wordt, dan treedt er alleen een verandering op voor echtgenoten die op dit moment nog getrouwd zijn en ná de nieuwe wet gaan scheiden. Bepalend is het moment van indiening van het verzoekschrift tot echtscheiding. Uitsluitend in geval het echtscheidingsverzoek is ingediend ná inwerkingtreding van de nieuwe wet, geldt de nieuwe wet. In geval het echtscheidingsverzoek daarvóór is ingediend, dan geldt de huidige – en dan oude – wet. Wanneer u al gescheiden bent, dan verandert er voor u niets. Bestaande afspraken blijven onverkort van kracht.

Wanneer geldt de oude termijn en wanneer geldt de nieuwe termijn?
Ben je op dit moment bezig met een echtscheiding en verwacht je dat jij aanspraak kan gaan maken op partneralimentatie, dan is het zaak om het verzoek daartoe in te dienen vóór 1 januari 2020. Dan geldt namelijk de oude termijn van 12 jaar als maximale duur waarvoor partneralimentatie verschuldigd is. Maar verwacht je dat jij na het huwelijk aan jouw ex-echtgenoot/echtgenote partneralimentatie moet gaan betalen en je wil de termijn zo kort mogelijk houden, dan kan de termijn korter zijn wanneer het verzoek daartoe na 1 januari 2020 wordt ingediend. Dan gelden namelijk de nieuwe regels met een vaak kortere alimentatieduur.

Belang van het juiste moment
Maar ook na 1 januari 2020 blijft het van belang om goed te kijken naar wanneer het verzoekschrift wordt ingediend waarmee de rechter wordt verzocht partneralimentatie vast te stellen. De duur van het huwelijk, die in de tweede en derde uitzondering van belang zijn, wordt namelijk berekend over de periode vanaf de huwelijksdatum tot aan de datum waarop het echtscheidingsverzoek waarin ook partneralimentatie wordt verzocht bij de rechtbank wordt ingediend. Voor deze termijn geldt dus niet de datum van de inschrijving van de echtscheiding in de registers van de Burgerlijke Stand.

Meer weten?
Heb je vragen over partneralimentatie, wil je weten wat je rechten of plichten zijn of wil je sparren over wat in jouw geval handig is gelet op de nieuwe wet? Neem dan contact op met ons kantoor of stel je vraag per email: zonnenberg@kehrens-snoeks.nl