04 juni 2024

Draagmoederschap: Balanceren tussen wens en regels

Vormen van draagmoederschap
In Nederland kennen we twee vormen van draagmoederschap: hoogtechnologisch en laagtechnologisch draagmoederschap
• Bij hoogtechnologisch draagmoederschap is er sprake van een ivf-behandeling. De eicellen van de wensmoeder worden dan bevrucht met het zaad van de wensvader. Eventueel kan er ook gebruik gemaakt worden van een donor.
• Bij laagtechnologisch draagmoederschap vindt de bevruchting plaats via zelfinseminatie. Ook hierbij kan er gebruik gemaakt worden van een donor.
Een hoogtechnologisch draagmoederschapstraject in Nederland is momenteel slechts mogelijk bij het Amsterdam UMC (locatie VUmc) en Nij Geertgen – Centrum voor vruchtbaarheid in Elsendorp.

Juridisch ouderschap
Na de geboorte zullen de wensouders niet automatisch ouder zijn volgens de wet, oftewel “juridisch ouder”. In Nederland geldt namelijk dat de vrouw “uit wie het kind geboren wordt”, de juridisch moeder is. De draagmoeder is dus in juridisch opzicht de moeder van het kind, ongeacht of er in biologisch opzicht een band is tussen de draagmoeder en het kind. Wanneer zij gehuwd is of een geregistreerd partnerschap is aangegaan, is de echtgenoot/ echtgenote van de draagmoeder automatisch de juridische vader / moeder van het kind.

Willen de wensouders in juridisch opzicht ouder met gezag worden, dan moeten er meerdere juridische hordes worden genomen. Daarvoor zullen (afhankelijk van de situatie) een aantal procedures moeten worden doorlopen bij de rechtbank.

De Raad voor de kinderbescherming
Binnen een draagmoederschapstraject moet vaak de Raad voor de Kinderbescherming betrokken worden. De Raad voor de Kinderbescherming dient in veel gevallen toestemming te verlenen aan de wensouders om het kind na de geboorte mee te nemen naar huis. Ook bij het verkrijgen van het juridisch ouderschap en het gezag kan de Raad voor de Kinderbescherming een rol spelen.

Draagmoederschapsovereenkomst
Het is van belang dat er voorafgaand aan de zwangerschap een draagmoederschapsovereenkomst opgesteld wordt door een gespecialiseerde advocaat. Een draagmoederschapsovereenkomst bevat duidelijke afspraken tussen de wensouders en de draagmoeder. Afspraken kunnen bijvoorbeeld zien op het gedrag van de draagmoeder tijdens de zwangerschap en het contact tussen partijen na de geboorte.

In de toekomst
Op 4 juli 2023 is er een wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer. Het wetsvoorstel ‘’Wet kind, draagmoederschap en afstamming’’ moet ervoor zorgen dat de belangen van het kind, de draagmoeder en de wensouders beter beschermd worden gedurende draagmoederschapstrajecten. Het wetsvoorstel bevat onder andere een regeling voor de toekenning van het ouderschap na draagmoederschap in Nederland.

Laat je voorlichten
In het wetsvoorstel wordt het opstellen van een draagmoederschapsovereenkomst onder begeleiding van een juridisch adviseur voorafgaand aan het traject, verplicht gesteld. Dat is nu niet het geval. Toch is het ook nu aan te raden om op voorhand onder begeleiding van een juridisch adviseur afspraken te maken.

Overweeg je om via draagmoederschap een gezin te stichten, neem dan in een vroeg stadium contact op met een advocaat om het juridische stappenplan voor jullie situatie in kaart te brengen. Met een juiste aanpak kun je problemen voorkomen. Wij maken samen met jullie een stappenplan zodat jullie zo veel mogelijk onbezorgd maar in ieder geval geïnformeerd deze toch al hectische tijd tegemoet kunnen gaan. Zo kunnen jullie je bezig houden met het allerbelangrijkst: jullie kind en het kersverse ouderschap.

Wil je meer weten over draagmoederschap of heb je bijstand nodig bij jullie eigen draagmoederschapstraject? Neem dan contact met ons op via 0499-379111 of stuur een e-mail naar info@kehrens-snoeks.nl.